Türkiye'de İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü

A. Akdeniz İklimi

• Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlıdır.
• Ülkemizde Akdeniz Bölgesi, ege Bölgesi ve biraz da değişerek Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde görülür. Bu bakımdan Akdeniz iklimi üçe ayrılır.
• Tarım mevsimi en uzun olan iklimdir.
• Yaz sıcaklığı yüksektir.
• Yaz mevsimi uzun sürer. Bu nedenle deniz turizmi en uzun süre Akdeniz'de, daha sonra da Güney Ege'de görülür.
• Ege ve Marmara Bölgesi'ne doğru gidildikçe ortalama sıcaklıklar düşer.
• Sıcaklık ve nem koşullarının uygun olması nedeniyle tropikal meyveler yetiştirilir.
• Karakteristik tarım ürünü zeytindir.
• Güneş enerjisinden en fazla yararlanılan iklim bölgesidir.
• Doğal bitki örtüsü makidir.

B. Karadeniz İklimi

• Yazları serin kışları ılık geçer ve her mevsim yağışlıdır.
• En yağışlı mevsim sonbahar, en az yağışlı mevsim ise ilkbahardır.
• Yaz ve kış sıcaklık farkı en az olan iklim tipidir.
• Temel bitki örtüsü ormandır. Yüksek kesimlere doğru çayırlar görülür.

• Ormanlar bölgede kıyıdan itibaren başlar.
• Kıyıda geniş yapraklı ormanlar, daha sonra karma yapraklı ormanlar ve en yüksekte ise iğne yapraklı ormanlar görülür. Bitki örtüsündeki bu değişim sıcaklık miktarının azalması ile ilgilidir.
• Karakteristik tarım ürünü mısır ve fındıktır.
• Kış sıcaklık ortalaması 6–7 °C, yaz sıcaklık ortalaması ise 21–23 °C dir.
• Yıllık ortalama sıcaklık 13–15 °C dir.
• Kıyıdan iç kesimlere doğru denizin etkisi azaldığı için bozkırlar kendini hissettirmeye başlar.

Yıllık Ortalama Yağışlar

• Doğu Karadeniz = 1500 – 2500 mm
• Batı Karadeniz = 1000 – 1500 mm
• Orta Karadeniz = 700 – 1000 mm

C. Karasal İklim

• Trakya'da çöküntü görünümlü Ergene havzasında, dağlarla kuşatılmış olan İç Anadolu Bölgesi'nde, Doğu Anadolu Bölgesi'nin hemen tamamında ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin deniz etkisinden uzak olan yerlerinde görülür.
• Bu sahalar yarı kuraktır.
• Yıllık ortalama yağış miktarı 200–500 mm arasındadır.
• Yazlar sıcak, kışlar soğuk, kar yağışlı ve uzundur.
• Sıcaklık farkları fazladır.

Ancak İç Anadolu'da;

• Sıcaklık farkları 20 °C civarındadır.
• Yağışlar daha çok ilkbaharda görülür.
• Yıllık ortalama sıcaklık 10–12 °C'dir.
• Yıllık ortalama yağış miktarı 300–400 mm'dir.
• Bitki örtüsü bozkırdır.

Doğu Anadolu'da ise;

• Karasal iklimin en sert koşulları görülür.
• Kış mevsimi 7–8 ay sürebilmektedir.
• Mevsimler arası sıcaklık farkı çok fazladır.
• Erzurum–Kars Bölümü'nde bu özelikler daha belirgindir.
• Yıllık sıcaklık ortalaması 4–6 °C'dir.
• Yıllık sıcaklık farkı 30 °C'dir.

• Tarım mevsimi kısa, tarımsal ürün çeşitliği ise azdır.
• Tahıl ürünleri, mercimek ve şeker pancarı yetiştirilir.
• Yağış az olduğu için nadasa bırakılan toprak fazladır.
• Küçükbaş hayvancılık İç Anadolu Bölgesi'nde, Ergene Bölümü'nde yaygın olarak yapılır.
• Çayır ve otlakların bulunduğu yüksek yerlerde ise büyükbaş hayvancılık yapılır.
• Sert karasal iklimde sis, buzlanma, çığ gibi doğa olayları sıkça görülür.

Örnek:
Aşağıdaki coğrafi bölümlerimizin hangisinde görülen iklim tipi, Yunanistan'da görülmez?
A) İç Batı Anadolu
B) Antalya
C) Güney Marmara
D) Doğu Karadeniz 1995 DPY

Çözüm:
Yunanistan'da Akdeniz iklimi ve nemli iklimler görülür. Dolayısıyla karasal iklim özellikleri görülmez. İç Batı Anadolu Bölümü'nde ise karasal iklim özellikleri görülür.
Yanıt A