Türkiye’de Nüfus Sayımları

• Osmanlı döneminde ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde yapılmıştır. Cumhuriyet döneminde ilk nüfus sayımı 1927 yılında, ikincisi ise 1935’de yapılmıştır. Bundan sonra “0” ve “5” li yıllarda sayımlar devam etmiştir.

ÖRNEK: Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’de nüfus sayımı yapılmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Nüfusun ne kadar olduğunu ve ne kadar arttığını saptamak
B) İllerdeki konut tipleri ve bunların semtlere göre dağılımını belirlemek
C) Nüfusun ne kadarının kadın, erkek, çocuk ve çalışacak yaşta olduğunu belirlemek
D) İşi olmayanlarla, çalışanların sayısını belirlemek
E) Okuryazar sayısını ve nüfusun öğrenim durumunu belirlemek
1994 ÖYS

ÇÖZÜM: A, C, D, E seçeneklerindeki amaçlar nüfus sayımının yapılma nedenlerindendir. Ancak yerleşmeler ve bunların dağılımı nüfus sayımı kapsamında değildir.
Yanıt B

Türkiye’de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi

• 1927’den günümüze Türkiye nüfusundaki değişim hızlı artışıdır. Bu artış doğumun fazla olmasından ileri gelen doğal bir artıştır.

Ayrıca bu artışta;

• 
  Sağlık koşullarındaki iyileşmeye bağlı olarak ölüm hızının düşmesi
• 
  Ortalama yaşam süresinin uzaması
• 
  Hatay’ın Anavatan’a katılması
• 
  Dışarıdan Türkiye’ye olan göçlerde etkili olmuştur.
• Cumhuriyetin ilk yıllarında ülkenin kalkınmasına hız kazandıracak genç nüfusa gereksinim duyulduğundan nüfus artışı teşvik edilmiştir.
• 1960’lı yıllardan sonra ise artış hızının yüksekliği çeşitli sorunlar doğurmaya başlamıştır. Bu nedenle 1965’ten bu yana artış hızını yavaşlatmak amacıyla nüfus planlaması çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
• 1975’ten bu yana nüfus artış hızında belirgin bir yavaşlama görülmektedir. Artış hızının düşmesinde kentleşme ve sanayileşme ile birlikte doğum hızında meydana gelen azalmanın etkisi büyüktür.

Nüfus Artışının Sonuçları

• 
  Kırsal kesimdeki nüfus artışı sonucu her geçen gün kişi başına düşen arazi miktarı azalmaktadır.
• 
  Kentlerde konut sıkıntısı baş göstermekte ve gecekondulaşma görülmektedir.
• 
  Kırsal kesimde yapılan yatırımlardan verim alınamamaktadır.
• 
  Ülkemizin batı ve orta kesimlerinde yer alan illerde nüfus artışında doğurganlığın yanı sıra göçlerin de etkisi vardır.
• 
  Türkiye’de nüfus artışı bazı sorunlara yol açmaktadır. Çevre sorunları oluşur, göç artar, milli gelir azalır ve refah seviyesi düşer, hizmetler aksar, bağımlı nüfus artar, konut sıkıntısı yaşanır, düzensiz şehirleşme görülür.

ÖRNEK: Aşağıdakilerden hangisinin, Türkiye’de nüfusun hızla artmasıyla ortaya çıkan sorunlardan biri olduğu savunulamaz?
A) İşyerlerinde eleman ihtiyacının artması
B) İç ve dış göçlerin hızlanması
C) Eğitim hizmetlerinin yetersiz kalması
D) Sağlık hizmetlerinin yetersiz kalması
E) Konuta olan ihtiyacın artması
2005 ÖSS

ÇÖZÜM: Hızlı nüfus artışı sonucu iş yerlerinde eleman ihtiyacı artmaz.İş yerinde eleman ihtiyacının artması o iş yerinin büyümesi ve kapasite artmasıyla ilgilidir.
Yanıt A