Güneydoğu anadolu Bölgesi'ndeki Atatürk Barajı, Adıyaman ile Şanlıurfa illeri arasında bulunan ve Fırat Nehri üzerine kurulan enerji ve sulama barajıdır. GAP Projesi çerçevesinde Karakaya Barajı'nın 180 metre mansabında kurulmuştur.
Atatürk Barajı 1983 tarihinde yapımına başlanmış ve 1994 tarihinde bitirilmiştir. Atatürk Barajı'nda 84,4 milyon m³ kaya ve toprak dolgu kullanılmış ve yapı itibarıyla Atatürk Barajı dünyadaki barajlar arasında 6. büyük baraj olarak bilinmektedir. Atatürk Barajı'nın meydana getirdiği Göl 817 km²dir. 169 metre yüksekliğe sahip olan Atatürk Baraj Gölü'nün hacmi 48.700 hm³'tür. Atatürk baraj duvarının uzunluğu 1644 eni ise 15 metredir.
Atatürk Hidroelektrik Santrali 8 ünite ile yapılandırılmış ve her ünite 300 MW güce sahip olan toplam 2400 MW gücüyle yıllık 8900 GWh elektrik enerjisi üretme kapasitesine sahiptir. Atatürk Hidroelektrik Santrali faaliyete geçtiği günden 2018 yılına kadar yaklaşık 200 milyar KWh enerji üretmiştir. Bu da yaklaşık olarak 20 milyar dolarlık bir değere tekabül etmektedir. Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Türkiye üzerindeki hidroelektrik santrallerinin ürettiği enerjinin yüzde 20'sini tek başına üretmektedir.
Atatürk Hidroelektrik Santrali dolgu hacmi açısından dünyanın altıncı en büyük barajı ve aynı zamanda Hidroelektrik Santrali açısından da dünyanın en büyük 5. santralidir. Avrupa'nın ve Türkiye'nin en büyük barajı olan Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali, toplamda su depolama hacmi 48,7 milyar m³ olan Atatürk Barajı'nın yıllık ortalama su akışı ise 26654 milyar m³tür. Şanlıurfa Tüneli'nin tamamlanması ile birlikte toplamda 1.43 milyon dönüm arazi sulanır hale gelmiştir.
Atatürk Barajı'nın Türkiye'ye sağladığı yıllık gelir 3 milyar dolar civarındadır. 2018 yılı itibariyle 2 milyon kişiye istihdam sağlayan Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Keban Barajı Doğu Anadolu Bölgesi'nde Elazığ ilinin Keban ilçesinde Fırat Nehri üzerine elektrik üretimi amacıyla kurulmuş bir barajdır. 1975 yılında yapımı tamamlanan Keban Barajı 210 metre yüksekliğe ve 31000 hm³ göl hacmine sahiptir. Gölalanı 675 km² olan Keban Barajı beton ağırlıklı ve kaya dolgusuyla yapılmıştır. Türkiye'nin Atatürk Barajı'ndan sonraki en büyük yapay gölü olan Keban Barajı Van Gölü, Tuz Gölü ve Atatürk Baraj Gölünden sonra 4. sırada bulunmaktadır.
Keban Barajı'nın uzunluğu Murat Nehri Vadisi ile birlikte 125 kilometredir. Elektrik enerjisi üretiminin yanında su avcılığı ve balık üretimi faaliyetlerinin de gerçekleştirildiği Keban Barajında eğlence ve mesire yerleri de vardır. Türkiye'nin enerji yatırımlarından olan Keban Barajı 1330 megawatt gücüne sahip olup yıllık 6 milyar KWh enerji üretmektedir. Keban Barajı Karasu ve Murat Nehri'nin Fırat Nehri ile birleştiği yerin 10 kilometre aşağısında dar bir boğazla inşa edilmiştir. Keban Barajı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesi sınırları içerisinde inşa edilen Karakaya Barajı elektrik enerjisi üretme maksadıyla 1987 yılında yapılmış ve barajın yapılmasıyla beraber birçok köy sular altında kalmıştır. Adını üzerine kurulduğu Karakaya Köyü'nden alan baraj 2 milyon m³ gövde hacmine 173 metre yüksekliğe ve 268 kilometre kare göl alanına sahiptir.
Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali 1800 megawatt gücü ile yılda 7355 GWh'lik elektrik enerjisi üretmektedir. Kömürhan Köprüsü ve İsmetpaşa Demiryolu Köprüsü Karakaya Barajı üzerinde bulunan 2 büyük köprüdür. Arakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali Devlet Su İşleri tarafından yönetilmektedir.
Hirfanlı Barajı Kızılırmak üzerine kurulmuş Kırşehir ile Şereflikoçhisar arasındaki 1959 yılında inşa edilmiş olan enerji üretimine taşkın kontrolüne yönelik yapılmış bir barajdır. Gövdesi kaya dolgusuyla yapılan baraj 2 milyon m³ gövde hacmine ve 78 metre akarsu yüksekliğine sahiptir. 5980 hm³ göl hacmine sahip olan Hirfanlı Barajı 128 megawatt güç kapasitesi ile yıllık 400 GWh elektrik enerjisi üretmektedir. 78 metre kaya dolgu yüksekliği ile Hirfanlı Barajı hem elektrik üretiminde hem de içme suyu ihtiyacını da kullanılmaktadır. Türkiye'nin en büyük barajlarından birisi olan Hirfanlı Barajını Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yönetmektedir.
Ankara'nın Nallıhan ilçesinde bulunan Sarıyar Barajı diğer adıyla Hasan Polatkan Barajı; Sakarya Nehri üzerinde 1956 yılında inşa edilmiştir. Hidroelektrik enerji üretimi ihtiyacını karşılamak üzere kurulan baraj, beton ağırlık tipi ile inşa edilmiş ve 568.000 m³ gövde hacmine sahiptir. Akarsu yatağından yüksekliği 90 metre olan Sarıyar Barajı 1980 m³ göl hacmine sahiptir.
Sarıyar Barajı 160 megawatt gücü ile yıllık 378 GWh saat elektrik enerjisi üretmekte ve 4 alternatör ile çalışmaktadır. Türkiye'nin en büyük altıncı baraj gölü olan Sarıyar Barajı aynı zamanda Türkiye'nin ilk büyük hidroelektrik santrali olarak da kurulmuştur. Türkiye'nin tek santral atölyesine sahip olan Sarıyar Barajı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Seyhan Barajı Adana'nın 15 kilometre kuzeyinde 850 bin dönüm arazi üzerinde Seyhan Nehri'nin Adana'da ve Seyhan'da sebep olacağı sel baskınından kurtarmak için yapılmış, aynı zamanda elektrik enerjisi elde edilmeye başlanmıştır. Toprak dolgu tipi ile yapılan Seyhan Barajı 1956 yılında hizmete girmiş ve 25 milyon dolara mal olmuştur. 7 milyon 500 bin m³ gövde hacmine sahip olan Seyhan Barajı akarsu yatağından 54 metre yüksekliktedir.
Seyhan Barajı'nın göl hacmi 1200 hm³ olup sulama amacıyla 174 bin hektar araziye su temin etmektedir. 18'er megavatlık 3 üniteye sahip olan Seyhan Barajı 54 megawatt güç ile yıllık toplamda 350 milyon kilovat elektrik enerjisi üretmektedir.
Kılıçkaya Barajı Sivas'ın Suşehri ilçesi ile Giresun Şebinkarahisar ilçeleri arasında inşa edilmiş olan ve Kelkit Nehri üzerinde elektrik enerjisi amacıyla yapılan bir barajdır. 1990'da inşaatı tamamlanan Kılıçkaya Barajı 64 km² göl alanına sahiptir. Toprak dolgu tipi ile yapılan barajın hacmi 7 milyon m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 134 metredir. Kılıçkaya Barajı 124 megawatt güç ile yıllık 332 GWh'lık elektrik enerjisi elde etmektedir.
Aslantaş Barajı Ceyhan Nehri üzerine kurulmuş Osmaniye'de sulama, taşkın kontrolü ve elektrik enerjisi üretimi amaçlarıyla 1984 yılında inşa edilmiştir. Toprak dolgu tipi ile inşa edilen barajın gövde hacmi 8 milyon 493 bin m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 95 metredir. 1150 hm³ göl hacmine sahip olan Aslantaş Barajı ve Hidroelektrik Santrali Osmaniye bölgesinde 150 bin hektar alanı sulamak için kullanılmaktadır. 138 megawatt güç kapasitesi ile Aslantaş Hidroelektrik Santrali yıllık 569 GWh elektrik enerjisi üretmektedir.
Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali Manisa sınırları içerisinde bulunup Gediz Nehri üzerine inşa edilmiştir. Sulama, taşkın kontrolü ve elektrik enerjisi üretimi amaçlarıyla yapılmış olan Demirköprü Barajı 1960 yılında tamamlanmıştır. Toprak dolgu tipi ile inşa edilen baraj gövde hacmi 4 milyon 300 bin m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 74 metredir. 1320 hm³ göl hacmine sahip olan Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali, 69 megawatt güç kapasitesi ile Demirköprü Hidroelektrik Santrali yıllık 193 GWh elektrik enerjisi üretmek de ve yaklaşık olarak 100 bin hektarlık bir alanı sulamaktadır.
[ad3]