…Türk Edebiyatının Dönemleri…
(Yazılı Edebiyat)
İslamiyet Öncesi Yazılı Türk Edebiyatı
Yazılı Edebiyat, Türkler arasında yazının kullanıldığı devirlerde başlayan bir edebiyattır. Eldeki en eski ürünler 5. ve 6. yüzyıllarda yazıldığı tahmin edilen Yenisey Krıgızlarına ait balbal ‘adı verilen mezar taşlarıdır. Ancak bu yazıtlr, adlar ve birkaç sözcükten oluşan Türkçe sözlerden ibarettir. Bu yazıtlardaki alfabe daha sonraki dönemlerde kullanılan GökTürk alfabesine göre ilkel bir nitelik taşır.
Yazılı edebiyata ait en önemli örnekler 8.yüzyılda dikilen ve günümüze dek ulaşan GökTürk Kitabeleri’dir. Bu yazıtlara bugün Moğolistan’da bulunan GökTürk Kitabeleri, Orhun Irmağı’nın eski yatağı üzerinde bulunduğu için Orhun Yazıtları (Anıtları/Kitabeleri) denmiştir. GökTürk Kitabeleri’de Yenisey Yazıtları gibi dikili taşlar üzerine GökTürk alfabesiyle yazılmıştır.
Yazıtlarda Doğu GökTürklerin tarihinden, komşularıyla olan ilişkilerinden savaşlarından ve yönetiminden söz etmektedir. Canlı bir söylev dili ve üslubu vardır. Bu yazıtlar, Türk dili tarihi açısından önemli belge niteliği taşır.
|
Bu bölümden tam yararlanmak için aşağıdaki sayfalar size yardımcı olabilir:
|
Yazılı Dönem Ürünleri
* Orhun kitabeleri
* Uygur Metinleri
Orhun kitabeleri:Çinlilere karşı bağımsızlık savaşı yapan, Türk bütünlüğünü yeniden kurmak için içte ve dışta savaşan KökTürklerin hikayesi anlatılır bu yazıtlarda.Bu abideler 38 harfli olan KökTürk alfabesiyle yazılmıştır.Bunlardan en önemli olanları 3 tanedir.
1. Bilge tonyukuk yazıtı: Dört bakana vezirlik etmiş olan Tonyukuk tarafından yazılmıştır.Daha çok Çinlilerle yapılan savaşlar anlatılmaktadır.
2. Kül tiğin yazıtı: KökTürk hakanı Bilge Kağan’ın kardeşi Kül Tiğin’in ölümü üzerine Bilge Kağan tarafından dikilmiştir.
3. Bilge Kağan Yazıtı: GökTürk hakanı Bilge Kağan’ın ölümünden sonra yazdırılmış bir abidedir.Son iki yazar daha çok dönemin olaylarından, törelerden ve Bilge Kağan’ın ulusuna dilediği iyi dileklerden söz eder.
* “Türk adının geçtiği ilk yazılı belge ve Türk Edebiyatı’nın ilk yazılı örnekleri olan KökTürk abidelerinde yazılar Prof. Thomsen ve Radloff tarafından okunmuştur. İslamiyetten önceki yazılı edebiyatımızın ve bugünkü Türk Dilinin – Edebiyatının temelini oluşturan “Orhun Abideleri” hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için, buraya dokunun…
Uygur Dönemi Eserleri: KökTürk devletinin yıkılmasından sonra kurulan uygur hanlıklarından kalma eserlerdir.Daha çok Buddha ve Mani dininin esaslarını anlatan metinlerdir.Bunlar turfan yöresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır.Uygurların kâğıda kitap basma tekniğini bildikleri anlaşılmaktadır.Dönemden kalma birçok hikâyenin yanında *”kökünç” denilen bir ilkel tiyatro eserleri de vardır.Uygurlar bu eserleri 14 harfli uygur alfabesiyle yazmışlardır.
|» “Türk Edebiyatı Dön.” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Edebiyat, Türk Edebiyatı, Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Milli Edebiyat, Servet-i Fünun, Fecr-i Ati, Edebiyat, Türkçe
Gerçekten güzel bir site ben yeni fark ettim herkese tavsiye ederim.
İşimi gördü bu site yanlız yöneticiler olayını başlatsa iyi olucak ben size ama bir sayısal değeri yok şölede bir şey var bu site dahada geliştirilebilir ama hepinize bravo.
Allah razı olsun böyle site yapmışsınız.
Allah razı olsun hepinizden çok güzel bir site.
Bence süper bir site emeğinize sağlık çok işime yarıyor.
Çok güzel bir site herkese tavsiye ederim.Bulamadığım ödevleri burda buluyorum.Çok yararlı oldu.Teşekkürler.
Gerçektende süper bir site. Yayınlayandan allah razı olsun.
Aradığım çoğu şey yok mesela yazılı edebiyatın tanımı ve özellikleri.
Sitenizi tesadüfen buldum ve çok yararlı oldu…
Teşekkürler..
Yarın yazılım var, bu site bana çok yardımcı oldu, tam ihtiyacım olan bilgiler var hem de çok uzun değil… Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim.
Valla çok teşekkürleer her bilginin bulunduğu bir site yazılımda çok yardımı oldu.
Valla çok güzel on numara kopya hazırladım burdan burada olmasa napardım ya.
Sitenizi çok beğendim istediğim herşeyi burada bulabiliyorum yazılıya da buradan çalışmam gerektiğini düşünüyorum ve ailemi çok özlediğimi belitmek istiyorum.
SİZİ ÇOOOK SEVİYORUM.
Bu site olmasa ben ne yapardim. İyiki varsin site.İyiki varsin Atatürk’üm.
Selamınaleyküm dostlar. Bu siteyi çok beğeniyorum ve çok okuyorum.
Çok güzel olmuş gerçekten yazılıma çok katkısı oldu emeğiniz için teşşekürler.
Çok faydalı olmuş.
Çok teşekkürler edebiyat için çok iyi bir site.
Ya siz gerçekten harikasınız bundan böyle edebiyat ödevlerimi buradan yapacağım…
Uygurların siyaseti yaşayışları ve o dönemdeki dinler hakkında bilgi verirmisiniz.