Tabiattaki canlılığın son günleri, sararmış yapraklar ağaç dallarında, yerlerde. Alıp inceliyorum yerdeki yaprakları. Hafif bir okşayıştan sonra bir hışırtı ile yaprak elimde kül oluveriyor. Neden sonra gözlerimi gökyüzüne çeviriyorum, kara bulutlar sarmış her tarafı. Aradan iki üç saat geçiyor ansızın ince ince ya- ğan bir yağmur. Ortalık toprak kokusuyla doluyor. Yapraklara baktığımda, iyice ıslandıklarına ve soğudukları na şahit oluyorum. Onlar dıştan ıslanmış, bense içten ıslanmışım.
Bu parçada, duyu organlarımızın hangisiyle ilgili bir ayrıntı yoktur?

Geçmişteki düşünce ortamını düşünüyorum. Namık Kemal, sahnelenen eserinin sonucunda Magosa’ya sürgün ediliyor. Yazılan eserler, sansür heyetinin isteğ i doğrultusunda yayınlanıyor. Servet-i Fünun döneminde de aynı şeyler olmamış mı? Bu dönemin sanatçıları neden ferdiyetçiymiş? Tabi ki istediklerini yazamadıkları için. Günümüz Türkiye’sinde düşünce ortamı nasıl? Aydınlar, sanatçılar istedikleri gibi yazabiliyorlar. Sansür heyeti diye bir şey yok en azından. Devlet yöneticileri de özgür bir düşünce ortamı nın daha da yaygınlaşmasından yana. Yazmak isteyen, dilediği konuda eser oluşturabiliyor.
Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur?

“Dünyada insanın en önemli işi, yüzünü ağartacak çocuklar yetiştirmektir.” diyor Bertrand Russel. Günümüz çocuklarına bakıyorum ya köprü altında ya da orda burda hayatını boş yere harcıyorlar. Tabiiki her çocuk böyle değildir. Ailelere çok iş düşüyor; bilgili, kültürlü çocuğun yanısıra, bu toplumun sağlıklı kişilere de ihtiyacı var. Anne ve babalar çocuklarına karşı sorumluluklarını yerine getirirse sağlıklı bir toplum ortaya çıkar.
Bu parçada düşünce, aşağıdaki yollardan hangisiyle geliştirilmiştir?

Her yıl Anadolu’nun bazı yerlerinde çeşitli şenlikler yapılır. Doğulusu ile Batılısı hep birlikte eğlenir. Bildiğ im birkaç Türk boyundaki şenlikler hep böyle. Bir bakarsınız Söğüt’ten Bilecik’ten bir boy, kalkmış Urfa’nı n Karageçili Köyü’ne gelmiş. Delikanlılar, kendi geleneklerine göre giyinmiş; genç kızlar aynı şekilde süslenmiş. Upuzun bir kıl çadır görürsünüz, şaşırmamak mümkün değil. Kazanların altında ateşler yakılmış, etler pişirilmeye başlanmış. Toy, düğün, dernek kurulmuş; mehterân tüyleri diken diken eden o meşhur marşları çalıyor. Aylarca birbirini göremeyen akrabalar hasretlik gideriyor. Mehtarandan sonra Türkün müziği, türkü dinleniyor; sanatçıya ayak uyduran gençler halaylar çekiyor. Bu coşku devam eder gider iki üç gün.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi ikisine başvurulmuştur?

Yıllar sonra köyüne dönüyordu. Otobüsten indikten sonra yaya olarak köyün yolunu tuttu. Yağmur yağ- maya başlamıştı. Düşe kalka, çamurlu yoldan ilerleyerek köyün meydanına ulaştı. Doğduğu evin camları kırılmış, kerpiç duvarlar yıkılmaya yüz tutmuş. Evin çatısında güvercin sesleri duyuluyordu. Çocukluk günlerini hatırladı; bu meydanda çelik çomak oynayı şını, arkadaşlarıyla koşuşunu...
Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

“9. Hariciye Koğuşu” psikolojik bir romandır. Eser, basit bir olay üzerine kurulur. Olayın anlatımından çok, olayların insanın üzerinde yaptığı etkiye önem verilmiştir. Peyami Safa, romanlarında olaydan çok tahlile önem verir. Toplumun bunalımını, çıkmazları- nı romanlarındaki kahramanların kişiliğinde dile getirir.
Bu paragrafın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Roman, yaşanmış veya yaşanabilecek olayların anlatı ldığı uzun yazılardır. Mekan, kişiler, zaman romanı n unsurlarını oluşturur. Olaylar belli bir mekanda, belli bir zamanda gelişir. Karakterler, detaylı bir şekilde tanıtılır. Türk edebiyatının ilk romanı “İntibah” tır. Daha sonraki yıllarda bu türün olgun örneklerine rastlarız.
Bu parçada anlatım yollarından hangi ikisine başvurulmuştur?

Alışkanlıklarınızı gözden geçirin, gerekirse onları ya değiştirin ya da bırakın. Eğer bu işe girişecekseniz, davranışlarınızdan başlayın. İdida ediyorum, davranı şlarınızdan başlarsanız, kötü olanlarını bırakırsı- nız. Her zaman olmak istediğiniz kişinin rolünü oynayı n. Zamanla eski, korkunç insanın yok olduğunu göreceksiniz. Unutmayalım ki alışkanlıklar, ilk önce örümcek ağı gibidir, sonra elektrik kablolarına döner. O zaman kendinize bir tek basit soru sorunuz: Bu ben miyim?
Bu parçada ortaya konan düşünceyi somutlaştı rmak için aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

Sorunlarımızı biriyle paylaşmak zorundayız. Çünkü içimize atarsak, zamanla büyür, psikolojik bunalımla karşı karşıya kalabiliriz. Bazıları bunun tersini düşünebilir, neden sırrımı biriyle paylaşayım diye? Ama şu iyi bilinmelidir: Sırlar herkesle paylaşılmaz, paylaşı lacak biri de mutlaka vardır. O zaman içimizi boşaltabiliriz. Ben bu düşünceleri taşıyorum, sizi bilmem.
Bu parçadaki anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Her yıl yaz mevsimi gelince orman yangınları başlar. Bir orman yangınına tanık oldum: yanan ağaçların çıkardıkları o sesler, uçan böceklerin buharını görebiliyor, duyabiliyordum. Sanki ciğerim yanıyordu. Bir ağaçtan milyonlarca kibrit çıkar, bir kibrit milyonlarca ağacı yok eder. Hayatımızın can damarı olan ormanları mızı koruyalım.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?

Ant içmiştik güya... Birkaç yıl sonra evlenecektik. O zamana kadar da hiç, ama hiçbir şey, bizi birbirimizden ayıramayacaktı. Daha sonra... Daha sonra, ona, bir doktorun talip olmasıyla dünyam yıkıldı. Az ağlamadım; ama nafile. Defalarca yalvarmama rağ- men boşa kürek salladım. O, bana burnunun ucundan bakışı yok mu? Ya, “çocuk gibi konuşuyorsun.” deyişi çıldırttı beni.
Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Çay bahçelerinde çalışan, topladığı çayları sırtına alıp kilometrelerce yol katettikten sonra çay alım yerlerine gelen Karadeniz kadınını görmek gerekir. Her türlü sosyal aktiviteden uzaktır, bu çilekeş kadı nlar. Batıda yaşayan kadınlarımıza bakıyorum. Çalışan sayısı fazla ama kendini fazla yormuyor. Kendine daha fazla zaman ayırıyor. Dünyada olup bitenden haberdar, hiç değilse.
Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?

Küçük işlerle uğraşanlar çoğu zaman büyük işleri göremeyecek hale gelirler. Anadolunun işgali sırası nda, Türk insanı kendi kaderine razı olmuştu. Büyük Kurtarıcı, büyük işin peşindeydi. Sonunda da başarıyı elde etti.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaki yollardan hangisi kullanılmıştır?