Zaman ve Takvim

• Tarih bilimi açısından takvimin büyük önemi vardır.İnsanlar çok eski dönemlerden beri yaşadıkları zamanı
  bilmek için çeşitli takvimler kullanmışlardır.
• Takvim, insanların zaman ölçüsü olarak kullandıkları bir çizelgedir. Ay ve güneş yılı esaslarına göre
  takvimler düzenlenmiştir.
• Dünyanın kendi etrafında bir defa dönmesi ile geçen zamana gün denir.
• Ay’ın Dünya’nın çevresinde dönüşünü esas alan takvimlere Ay yılı esasına dayalı takvim denir. Ay yılı 354 günden oluşur.
• Dünya’nın güneş çevresinde dönüşünü esas alan takvimlere Güneş yılı esasına dayalı takvimler denir.Güneş yılı 365 gün 5 saat 48 dakika 46 saniyedir.
• Takvimi ilk kullanan Sümerlerdir. Sümerlerin kullandığı takvim, ay yılı esasına dayanıyordu ve her yılın ayrı bir adı vardı.
• Nil Deltası’nda yaşayan ve tarımla uğraşan Mısırlılar, bir süre bu nehrin akışını incelemişlerdir. Nil Nehri’nin akış düzenine göre Mısırlılar taşma, tohum atma ve ekin biçme adında yılı üç mevsime ve mevsimide 30’ar günden 4 aya bölerek 360 günden oluşan Güneş Takvimi’ni bulmuşlardır.
• 
  Daha sonraki dönemlerde Romalılar, Yunanlılar, Babilliler, Çinliler ve Hintliler kendilerine özgü takvimler kullanmışlardır.

Türklerin Kullandığı Takvimler

1. 12 Hayvanlı Türk Takvimi

• Türklerin kullandığı en eski takvimdir.
• Güneş yılına göre düzenlenmiştir.
• Bu takvimde her yıl bir hayvan adı ile anılmaktadır.
• Bir yıl; 365 gün, 5 saat olarak hesaplanmış ve 12 aya ayrılmıştır.
• Diğer takvimler gibi başlangıcı belli değildir.
• Bu takvim Hunlar, Kök Türkler, Kutluklar, Uygurlar ve Bulgarlar gibi Türk devletleri tarafından kullanılmştır. Günümüzde Orta Asya’da bu takvimi kullanan Türk toplulukları bulunmaktadır

• Hicri takvim Ay yılı esasına dayalıdır.

• Başlangıç olarak Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye göçü olan Hicret Olayı ( Miladi 622 ) esas alınmıştır.
• Bir yıl, 354 gün olup Güneş yılı ile arasında 11 gün fark vardır.
• Hz. Ömer devrinde kullanılmaya başlanmıştır.
• Türkler, İslamiyet’i kabul ettikten sonra Hicri Takvim’i kullanmaya başlamışlardır.
• Türkiye’de 1 Ocak 1926’da yürürlükten kaldırılan Hicri Takvim’den sadece dinî günlerin belirlenmesinde yararlanılmaktadır.
• Günümüzde İran, Pakistan, Afganistan, Suudi Arabistan bu takvimi kullanmaktadır.

• Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın isteği ile Ömer Hayyam tarafından hazırlanmıştır.
• Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir. 471 hicri yılının Ramazan ayının onuncu gününden itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
• Yılbaşı 21 Mart’tır.
• Selçuklular tarafından mali işlerin düzenlenmesinde kullanılmıştır.

4. Rumi Takvim

• Osmanlı Devleti’nde hicri takvim kullanılıyordu. Devlet işlerinde hicri takvimin kullanılması karışıklıklara neden oluyordu.
• Osmanlı Devleti’nde 1739 tarihinde “mali işlerde kullanılmak üzere” Güneş yılı esasına dayalı Rumi Takvim kabul edilmiştir.
• Başlangıç olarak Hicret (622) esas alınmıştır.
• Yılbaşı 1 Mart olarak belirlenmiştir.
• Miladi Takvim’le aralarında 584 yıl fark vardır.
• 1 Mart 1926 ‘da Miladi Takvim kabul edilerek Rumi Takvim bütçe uygulamaları dışında kaldırıldı. 1982 yılında mali yılbaşının ocak ayının başına alınması ile tamamen kullanımdan kalkmıştır.

5. Miladi Takvim

• Miladi Takvim, günümüzde hemen hemen tüm dünyada kullanılmaktadır.
• Miladi Takvim, Türkiye’de 1926 yılında kullanılmaya başlanmıştır.
• Dünya’nın Güneş etrafında dönme süresi olan 365 gün 6 saat bir yıl olarak kabul edilmiştir
• Başlangıcı Hz.İsa’nın doğumudur.
• Bugün kullandığımız Miladi Takvim, Mısır Uygarlığı’na dayanır.
• Başlangıç  döneminden önceki döneme milattan önce (MÖ), sonraki döneme de milattan sonra (MS) denir.
• Güneş yılına göre düzenlenen bu takvim Türkiye’de 26 Aralık 1925 yılında çıkarılan bir kanunla 1 Ocak 1926 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanmıştır.