Metabolizmaya zarar veren kimyasal maddeler zehirlenmeye sebep olur. Zehirlenmenin bir çok çeşidi olduğu için sonucu hayata bile mal olabilmektedir. Zehirlenme belirtilerini bilmek bu sebeple çok önemli olduğu gibi kendi hayatımızı veya bir başkasının hayatını kurtarmamıza yardımcı olabilir. Zehirlenme sadece yenilme ile gerçekleşmez bununla beraber koklama ,hayvanlar tarafından ısırılma veya da deri yolu ile de gerçekleşebilmektedir.
Zehirlendiğimizi Nasıl Anlarız?
-Mide bulatısı,
-Kusma,
-Bilinç kaybı
-Bulanık görme,
-İshal,
-Deride yanık ve kızarıklık,
Bir de bunlarla beraber nefesimizden kimyasal koku gelmesi de zehirlendiğimizin belirtilerindendir.Bazı zehirlenmeler özellikle kimyasal zehirlenmeler kusma ile vücuttan atılabilmektedir. Zehirlenen insanlarda mide yıkanmasındaki amaç midenin kimyasal zehirden arınmasını sağlamaktır. Zehir hastanın kıyafetlerine de bulaşmış ise kıyafetler hasta üzerinden çıkarılmalı ,vücudu bol su ile yıkanmalıdır .Eğer ki hasta da solunum durmuş ise hemen suni teneffüs uygulanmalı acilen yardım istenmeli ve de zehirlenme sebebi biliniyorsa görevliler bilgilendirilmelidir.
Zehirlenme Çeşitleri Nelerdir?
Gıda zehirlenmesi : Parazit ,bakteri ,virüs veya toksinlerin bulunduğu yiyecek yada suyun tüketilmesi sebebiyle gerçekleşir. En çokta bakteriler gıda zehirlenmesine neden olmaktadır . Bir kişi ve bir grubun tüketilmesinde belirtisi ise yemek yendikten 2 veya 6 saat aralığında ortaya çıkmaktadır. Gıda zehirlenmesinin belirtileri bazende 1 veya 3 gün arasını bulabilmektedir. Bunun sebebi de bozulmuş gıdadan ne kadar yendiğine .bakterinin türüne ve de hastanın genel olarak sağlığına göre farklılık göstermesidir. Zehirli gıdanın tüketilmesi sonrası zaman ilerledikçe kusma ,ishal ve dışkıda kan görülebilir bu gibi durumlarda acilen hasta bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Bu belirtiler ile birlikte mide krampları ,yüksek ateş ,halsizlik, kas ağrıları da görülebilir. Zehirlenmenin sebebi gıdanın bozulması üretim ,işleme ,yetiştirme,depolama ,hazırlanma ve ya taşınma süreçlerinin herhangi bir aşamasında meydana gelmesi mümkündür. Gıda zehirlenmelerinde kesinlikle su tüketimini artırın ve mutlaka dinlenin.
Kimyasal zehirlenme : Vücuda zehirli bir toksinin alınması sonu işlev gören fonksiyonların bozulmasıdır. Zehirlenmeler sindirim siteminde ishal, kusma, bulantı, karın ağrısı olarak görülür. Sinir sisteminde ise bilinç kaybı, rahatsızlık hissi,hareketlerde dengesizlik, havale olarak görülmektedir. Solunum sisteminde nefes darlığı, solunum durması, morarma olduğu gibi dolaşım siteminde de kalp durması, nabız bozukluğu olarak görülmektedir.
Zehirlenme sindirim ,solunum,cilt yolu ile gerçekleşir. En sık rastlanan ise sindirim yolu ile zehirlenmedir örneğin ,ev yada bahçede kullanılan bozuk besinler,zehirli mantarlar ,alkol,ilaçtır.Solunum yoluyla zehirlenme ise şofben ,bütan gaz sobalarında ki zehirli gazı solumak ile gerçekleşir. Cilt yoluyla zehirlenme de böcek ısrımaları ,saç boyaları,zirai ilaçlardır.
Egzoz gazı zehirlenmesi motorlu araçlardan çıkan karbonmonoksit gazının solunması sonucu ortaya çıkmaktadır. Düzensiz çalışan özellikle kapalı ortamda çalışır durumda bırakılmış motorlu araçların egzoz gazları çok tehlikelidir. Bununla birlikte evdeki şofben ve sobadan çıkan zehirli gazlarda aynı etkiye sahiptir. Belirtileri ise ,baş ağrısı,dudakların ve cildin morarması, boğulma, solunum zorluğu,kulak çınlaması, halsizlik ve uyku hali ,bilinç kaybıdır. Bu gibi durumlarda hastanın öncelikle temiz hava ile oksijen alması sağlanmalı ve vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Aynı şekilde hayvan ısırıkları da ölümcül sonuçlar gösterebilmektedir. Hafif ısırıklarda ısırılan bölge sabunlu su ile dezenfekte edilirken , böcek sokmalarında o bölge kanatılıp ve amonyak ile temizlenir.
Deride şişlik ,kızarıklık,ağrı ve kaşıntı gibi belirtileri görüldüğü gibi yüksek ateş ve bulantıda görülebilir.Evde beslenen kedi-köpek gibi hayvanların bulaşıcı hastalıklara sebep olmamaları için düzenli aşılatılması bakımlarının yaptırılması gerekir. Bu şekilde görülen zehirlenmelerde en kısa sürede hasta doktora ulaştırılmalıdır.
